Leven om te werken of werken om te leven ..

De meningen hierover variëren sterk. Sommige mensen zien werk als een noodzakelijk onderdeel van het leven om in hun levensonderhoud te voorzien, terwijl anderen werk beschouwen als een manier om persoonlijke voldoening en professionele vervulling te vinden. Hoe mensen over werk denken, kan dus afhangen van hun persoonlijke waarden, ervaringen en de bredere culturele en maatschappelijke context waarin ze leven. De opvattingen en uitgangspunten van werkenden in Nederland en Zweden ontlopen elkaar niet veel. Het is interessant om Zweden en Nederland eens naast elkaar te zetten als het gaat om werk.

Voor wat betreft werken in loondienst is een belangrijk verschil dat het werktempo in Zweden over het algemeen lager ligt dan in Nederland. Veel nadruk ligt op het vinden van een balans tussen werk en privéleven. Zweedse werknemers ervaren vaak minder stress en er wordt veel waarde gehecht aan consensus en compromissen op de werkvloer. De werkweek in Zweden is over het algemeen korter dan in Nederland (37 uur vs. 40 uur). Het in deeltijd werken komt echter in Nederland weer meer voor. Hoewel de lonen in Zweden goed zijn, liggen ze over het algemeen lager dan in Nederland. Vooral voor mensen met hogere functies kan er verschil merkbaar zijn. De hiërarchische verschillen zijn kleiner in Zweden. De organisatiestructuur is vaak horizontaal en aan status wordt minder waarde gehecht. Zweedse managers en leiders zijn doorgaans niet autoritair, waardoor je je baas meestal bij zijn of haar voornaam kunt aanspreken. Er is in Zweden, net als in Nederland, een tekort aan medisch personeel en er is behoefte aan geschoolde arbeidskrachten en hoogopgeleiden. Sectoren zoals gezondheidszorg, IT-industrie, constructie en bouw, en onderwijs hebben een relatief hoge vraag naar werknemers. Voor het werken in Zweden is het belangrijk om de Zweedse taal te beheersen. Hoewel sommige banen, zoals in de bouw, minder taalvaardigheid vereisen, is een basiskennis van het Zweeds vaak een flinke pré om snel een job te vinden. Een werkvergunning of visum heb je als Nederlander en EU-burger voor het werken in Zweden niet nodig. 

Het starten van een eigen bedrijf in Zweden en Nederland heeft zowel overeenkomsten als verschillen. Als EU-burger heb je het recht om in beide landen een bedrijf te starten. In beide landen kun je kiezen uit verschillende rechtsvormen, zoals een eenmanszaak. In Zweden moet je je bedrijf registreren bij Skatteverket (de Zweedse belastingdienst) en je bedrijfsnaam bij Bolagsverket (Swedish Companies Registration Office). Als ondernemer in Zweden heb je recht op dezelfde sociale zekerheden als een werknemer in loondienst. Als eigenaar van een eenmanszaak moet je in Zweden rekening houden met sociale premies, die ongeveer 20% van je netto inkomsten bedragen. Het is ook belangrijk om de lokale taal en markt te begrijpen, vooral uiteraard als je een bedrijf wilt starten dat afhankelijk is van lokale klanten. Voor meer marktinformatie zijn er diverse specifieke bronnen om te raadplegen en kan advies worden ingewonnen bij verschillende experts op het gebied van bedrijfsoprichting in Zweden. Onze ervaring is inmiddels dat veel instanties erg bereid zijn je in je zoektocht verder te helpen en daar dan ook echt de tijd voor te nemen. In dit kader is het leuk om te noemen dat Peter onlangs een bezoekje heeft gebracht aan 'Nordmarkens Näringsliv' te Arjäng, een unieke samenwerking tussen de gemeente, het bedrijfsleven en de Westra Värmlands Sparbank aldaar. Het samenwerkingsverband heeft de vorm van een vereniging waar men lid van moet worden. De vereniging wordt bestuurd door mensen uit zowel het bedrijfsleven, de gemeente als de bank. Doel is om de 'beste ondernemende gemeente van Zweden' te worden. Diensten worden onder andere aangeboden op het gebied van financiën & administratie, pr & communicatie, marktontwikkeling, samenwerking & clustering en voorlichting & educatie. De organisatie is een mooi voorbeeld van het feit dat in Zweden er een sterke focus ligt op innovatie en samenwerking. Zweden staat bekend om zijn neiging tot consensus en een voorzichtige omgang in het bedrijfsleven, wat verschilt van de directere en feller concurrerende Nederlandse aanpak.

Nederlandse werknemers en ondernemers worden over het algemeen positief ontvangen in Zweden. Ze staan bekend als ondernemend, hardwerkend en passen goed binnen de Zweedse cultuur. Zoals hierboven aangegeven bestaan er kleine verschillen in werkcultuur tussen Nederland en Zweden. Maar het is voor Nederlanders niet moeilijk om zich hieraan aan te passen. Veel Nederlanders die naar Zweden verhuizen, zoeken naar rust, ruimte en een andere levensstijl. De Zweedse werkcultuur past daarbij goed.  Want hoe fijn is het dat je naast je werk ook nog tijd en energie overhoudt om gewoon te leven?